Układ nerwowy którego używany na co dzień czyli obwodowy układ nerwowy

Czy mówi nam coś skrót CNS? Czy takie terminy łacińskie (lekarze obecnie zamiennie stosują terminologię angielską, i taka jest uczona na studiach medycznych)  jak cerebrum, cerebellum, brachial plexus są używane w literaturze angielskojęzycznej? Owszem, terminologia powyższą można napotkać – i z pewnością napotka ją tłumacz medyczny języka angielskiego w swojej pracy translacyjnej.

Cytowane terminy oznaczają fragmenty układu nerwowego człowieka, więc, parając się przekładami języków obcych, warto przyjrzeć się temu bliżej. Co wiemy o obwodowym układzie nerwowym? Z Wikipedii możemy wyczytać, iż jest to część układu nerwowego przekazująca informacje pomiędzy ośrodkowym układem nerwowym a poszczególnymi narządami. Przeczytamy również, że składa się on za zwojów nerwowych oraz nerwów zbudowanych z włókien należących do układu autonomicznego i układu somatycznego.

Zwoje i komórki nerwowe czy to jest to samo?

Elementarna wiedza z dziedziny medycyny i fizjologii może przydać się tłumaczowi w jego pracy, zwłaszcza że dokumenty medyczne, czyli badania, wypisy szpitalne, dokumentacja szpitalna aż roi się od żargonu medycznego i skrótów których długo szukać w słownikach medycyny. Zwłaszcza amerykańska dokumentacja medyczna – jak wiadomo Amerykanie miłują się w trzyliterowych skrótach. I dotyczy to również medycyny, leczenia szpitalnego, wypisów. A nieraz tłumaczymy dokumenty terapii za granicą.

Jakie są elementy łuku odruchowego? Czym jest neuron ruchowy, a czym receptor? Do czego służy neuron pośredniczący, jakie zadanie ma efektor? Na te i inne pytania postaramy się pokrótce odpowiedzieć omawiając obwodowy układ nerwowy.

żródło: zpe.gov.pl

Do obwodowego  układu nerwowego należy 12 par nerwów czaszkowych 31 par nerwów rdzeniowych, zwoje nerwowe oraz zakończenia nerwowe odbierające bodźce czyli receptory. Podstawowym elementem układu nerwowego do tego układu nerwowego są nerwy. Nerwy są to pęczki włókien nerwowych, czyli wypustek neuronu, podtrzymywane i chronione przez tkankę łączną właściwą. Wyróżniamy nerwy czuciowe, czyli nazwy zawierające włókna czuciowe. Wyróżniamy również nerwy ruchowe, czyli takie które zawierają włókna ruchowe, jak również nerwy mieszane, a więc takie, które zawierają zarówno włókna czuciowe jak i ruchowe.

Czym jest nerw?

Jest to wiązka wypustek komórki nerwowej; do tych wypustek zaliczamy aksony i dendryty. Bardzo ważne jest to, że nerwy występujące poza ośrodkowym układem nerwowym są to zgrupowania aksonów lub dendrytów lub też jednych i drugich. Poza ośrodkowym układem nerwowym nerw złożony jest z wypustek czyli z aksonów lub dendrytów lub też jednych i drugich natomiast aksony i dendryty są to wypustki komórki nerwowej.

Komórka nerwowa składa się również ściana komórki czyli perykarionu. Skupienia perykarionów, czyli ciał komórek nerwowych poza ośrodkowym układem nerwowym, to zwoje nerwowe.

O budowie układu nerwowego można dowiedzieć się np ze strony: Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej

Budowa aksonu – aksony otoczone są chroniącą je osłonką mielinową. Ma to wielkie znaczenie dla ich ochrony.

Pewna ilość włókien nerwowych grupuje się w większe skupiska i te  skupiska otoczone są tkanką łączną właściwą.

Śródnerwie? Nanerwie? Oerwie? Zaraz się wnerwie…

Tkanka łączna właściwa tworzy dodatkowo kilka elementów pierwszym z nich jest śródnerwie. Śródnerwie jest to tkanka łączna właściwa otaczająca pojedyncze włókno nerwowe – czyli ona zabezpiecza każde oddzielna włókna nerwowe.

kolejny element to onerwie (słownik edytora tłumacza podkreśla to słowo jako błędne, – nanerwie – śródnerwie i – onerwie -to są terminy specjalistyczne)  jest to tkanka łączna właściwa która otacza pojedyncze pęczki włókien.

Ciekawe jest tworzenie bariery krew-nerw nieprzepuszczalna dla większości cząsteczek w tym  miejscu.

Kolejne elementy: tkanka łączna właściwa tworząca nanerwie. Nanerwie jest to element otaczający cały nerw natomiast ostatni element stworzony przez tą tkankę to przynerwie. Przynerwie jest to ta część – która wypełnia okolice nerwów – stabilizując jego położenie.

Obwodowy układ nerwowy rozchodzi się po całym organizmie człowieka.

Nerwy czaszkowe które odchodzą bezpośrednio z ośrodkowego układu nerwowego mają one włókna czuciowe ruchowe lub mieszane niektóre nerwy czaszkowe mają włókna autonomiczne czyli włókna należące do układu autonomicznego. Temat ten warto podjąć przy kolejnej okazji, gdyż jest to duża  ilość zagadnień dziedzinie fizjologii i medycyny.

Czym jest jednak łuk odruchowy? 

Nasz mózg odbierając wiele sygnałów podejmuje decyzję, jaka reakcja jest najlepsza w danej sytuacji. Jednak organizm człowieka wykształcił reakcje niezależne od mózgu – kiedy to nasze ciało reaguje automatycznie.

Kiedy reagujemy bezwiednie? Dzieje się tak w sytuacjach niebezpiecznych, zagrażających życiu i zdrowiu ludzkiemu. Wówczas przykładowo gdy dotykamy czegoś gorącego a ręka cofa się automatycznie, ponieważ reakcja ta zwie się odruchem i odbywa się bez udziału mózgu. Droga którą przebywa impuls nerwowy od narządu odbierającego bodziec do narządu niezbędnego do wykonania potrzebnej czynności, zwana jest łukiem odruchowym kropka przykład prostego łuku odruchowego. Pierwszym elementem jest receptor czyli komórka zmysłowa odbierająca bodziec. Receptor zmienia odebrany bodziec na impuls nerwowy. Ten przekazywany jest neuronem uczuciowym do neuronu pośredniczącego będącego częścią ośrodkowego układu nerwowego. Neuron ten przesyła impuls do neuronu ruchowego i w ten sposób informacja dociera do efektora, którym jest mięsień bądź gruczoł.